یادمان

از گردهمایی باستان‌شناسان تا بو گرفتن عودلاجان!

باز هم هفته‌ای دیگر سپری شد و با زخمه‌ای که بر آن زده شد درد و آهنگی محزون میراث‌معنوی و ملی ایران را فراگرفت؛ سند میراث‌معنوی تار به نام کشور آذربایجان زده شد. قلب بافت تاریخی تهران بو گرفت و چشم قانون به‌روی سیلک مهمترین محوطه‌تاریخی کشور بسته شد.

991 - CN9671 - Blauw - Nike Air Max 1 By You Custom herenschoen - nike air max lays blue cheese commercial actor | Latest Nike Dunk Low "Grey Fog" White/Grey Fog 2021 For Sale DD1391 - 103 - 2011 nike air mag price india live cricket free

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ  در کنار تمام اتفاقات تاثر برانگیز هفته گذشته، خبری مسرت بخش شنیده شد. قرار است همایش باستان‌شناسان از شنبه هفته آینده به‌مدت 3 روز در موزه ملی ایران برگزار شود. باستان‌شناسان گردهم می‌آیند تا با ارائه مقالات و هم‌اندیشی‌ها از احوال باستان‌شناسی امروز سراغی بگیرند.آن هم درست زمانی‌که ضوابط مهمترین محوطه‌های تاریخی از جمله سیلک نادیده گرفته می‌شود.
 
به‌گزارش CHN، یازدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران 25 آذر امسال در تالار همایش‌های موزه ملی ایران برگزار می‌شود. این همایش یکی از مهمترین نشست‌های باستان‌شناس ایران به شمار می‌رود.
 
چشم‌قانون به‌روی سیلک بسته شد!
دستور قتل سیلک در حالی توسط معاون میراث‌فرهنگی کشور 'بر اساس ضابطه و حفظ حرمت‌ها' صادر شد که متولیان میراث‌فرهنگی کشور گویی غافل از آن هستند که دخل و تصرف نه ‌ضابطه می‌طلبد و نه حرمتی به جای می‌گذارد! در حالی که انتظار می‌رفت ساخت و سازها در حریم این محوطه باستانی متوقف شود، اما گویا قرار است ادامه یابد و سیلک قربانی نادیده گرفتن قوانین شود.
 
چندی پیش مسعود علویان صدر معاون میراث‌فرهنگی کشور گفت: «اعتقاد نداریم که حتما در حریم یک محوطه یا بنای تاریخی مانند سیلک کاشان نباید هیچ ساخت‌وسازی انجام شود، بلکه براساس ضابطه و با حفظ حرمت‌ها می‌توان ساخت‌وساز کرد». جمله‌ای که باعث موضع‌گیری باستان‌شناسان و متخصصان میراث‌فرهنگی کشور شد.
 
«حمید فهیمی» باستان‌شناس و نخستین مدیر پایگاه پژوهشی سیلک، در این‌باره به CHN می‌گوید: «بی‌گمان ارزش و اعتبار آثار و محوطه‌‌های تاریخی و فرهنگی نیازی به بحث و توضیح ندارد، به‌ویژه اگر مخاطب آن متولیان و میراث‌بانان کشور باشند. ولی انتشار برخی از اخبار غم انگیز که حکایت از به فراموشی سپردن تدریجی این ارزش و اعتبار دارند، لزوم گوشزد کردن و یادآوری اهمیت محوطه سیلک را دوباره و چندباره می‌طلبد.»
 
فهیمی افزود، «به ‌اعتقاد من ساخت و ساز و دخل و تصرف نه تنها در حریم سیلک به هیچ عنوان مجاز نیست، بلکه شایسته است تا متولیان میراث فرهنگی در جهت آزادسازی زمین‌ها و ساخت و سازهای انجام یافته در حریم سیلک که در طول دهه‌های گذشته صورت گرفته، هرچه سریع تر اقدام کنند.»
 
قلب بافت‌تاریخی تهران بو گرفت!
تهران که هیچ‌وقت بدون خبر نبوده، این هفته نیز میراث‌اش با بوی تعفن بحث‌برانگیز شد. عودلاجان که رویای شهرـ موزه شدن را دارد اکنون بخشی از آن در بوی تعفن برانگیز بازیافت زباله روزگار می‌گذراند. از یک سو مسئولان سازمان میراث فرهنگی، شهرداری و کسبه پا پیش گذاشته‌اند که عودلاجان سامان بگیرد اما از سوی دیگر هنوز عملیات بازیافت در این منطقه پر جمعیت انجام می‌شود؛ موضوعی که باید ساماندهی شود اما هنوز اقدامی درباره آن نشده‌است.
 
این روزها هرکس که پا به عودلاجان می‌گذارد، بوی تعفن و هوای آلوده نفس را بر سینه اش تنگ می‌کند. عودلاجان به دلیل قرار گرفتن در قلب بازار تهران، یکی از پر جمعیت ترین مناطق این کلان شهر به شمار می‌رود. با این وجود، بیش از یک سال است که مرکز بازیافت زباله در دل آن فعال شده و امان کسبه و ساکنان آن را بریده است.
 
 

 کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند که عودلاجان از نظر تاریخی و فرهنگی قابلیت تبدیل شدن به شهر – موزه را دارد. اما تنها مرمت و بازسازی نیست که دل اهالی را برای ماندن در این محل خوش می‌کند. شرایط اجتماعی، امنیتی و شهری نیز در هویت بخشی به آن، مسئله بسیار مهمی است که البته از سوی مسئولان شهری چندان به نظر مهم نمی‌آید.
 
سروش مدبری، عضو هیات علمی انجمن زمین شناسی و یکی از پژوهشگران بازیافت می‌گوید: «مراکز بازیافت در تمام دنیا بر اساس ضوابط خاصی استقرار پیدا می‌کند. فواصل مدارس، مراکز آموزشی، جاده، نهرها و آب‌های زیر زمینی باید مشخص شده باشد.»
 
 با این وجود، مسئولان شهری مدت‌هاست اعتراض کسبه و ساکنان محله و دفتر توسعه شهری عودلاجان را می‌شنوند و همچنان سکوت می‌کنند.
 
موزه‌ای که آغل گوسفندان شد و پاسخی که مسئولان دادند!
موزه آبادان با قدمت بیش از 50سال در حالی تبدیل به آغل گوسفندان شد که این موزه در سال 1338 توسط علی هانیبال احداث و در سال 1340 ه خورشیدی به بهره برداری رسید. این موزه یکی از مهمترین بناهای شهر آبادان به شمار می‌رود.
 
درحالی 5 راس گوسفند در محوطه فضای باز موزه آبادان که گنبد مخروطی بیست دو متر و نیمی آن الگو گرفته از آرامگاه دانیال نبی شوش است، نگهداری می شود که سرپرست اداره کل روابط عمومی سازمان میراث‌فرهنگی در پاسخ به این خبر اینطور می‌گوید:واقعیت موضوع این است در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی (4 و 5 آذرماه) چند راس دام در اطراف خیابان جنبی موزه مشاهده شد که جهت جلوگیری از هرگونه حادثه تا پیدا شدن مالک آن‌ها برای ساعاتی در محوطه پشتی موزه نگهداری شدند و پس از حضور مالک، دام‌ها به وی بازگردانیده شد که ضمن تشکر، آن‌ها را جهت قربانی مراسم عزاداری منتقل کردند.
 
 

موزه آبادان دارای یک تالار اصلی و دو تالار جنبی است. تالار اصلی؛ محل نمایش آثار دایمی موزه از جمله آثار به دست آمده از شوش (هزاره اول ق. م) و آثار دوره صفوی و قاجاری‌است. آثار مردم‌شناسی و نیز هنرهای سنتی در این مجموعه قرار دارد. یکی از تالارهای جنبی‌موزه به تالار نمایشگاه‌های موقت اختصاص داده شده‌است و تالار جنبی دیگر را کتابخانه وسالن اجتماعات تشکیل می‌دهد.
 
ستون‌هایی که می‌لززند...
آغاز فصل سرما برای محوطه‌ تاریخی پارسه ـ پاسارگاد همواره تنش‌زا بوده است. با اینکه میزان تخریب‌های انسانی‌ به‌واسطه مدیریت علمی پایگاه، به پایین‌ترین حد ممکن رسیده اما تغییر فصول، شرایط جوی و آلاینده‌های محیطی هنوز تهدید‌های جدی به‌شمار می‌روند. گفته می‌شود درحال‌حاضر روند تخریب‌ها از مرز ترک‌ و شکاف گذشته و فرسایش و ترکیدگی سنگ‌ها را سبب شده‌است.
 
«مازیار کاظمی» سرپرست پیشین مجموعه تخت‌جمشید به 3 عامل؛ آلاینده‌های محیطی، شرایط جوی و عوامل بیولوژیک اشاره می‌کند و می‌افزاید: «آلاینده‌های محیطی که ناشی از میزان گازهای متصاعد شده از مراکز صنعتی چون پتروشیمی و شهرک‌های صنعتی در اطراف تخت جمشید و همینطور دود حاصل از آتش‌سوزی زمین‌های زراعی است، عوامل آسیب‌زا به‌شمار می‌روند که در تخت‌جمشید بیشتر و در پاسارگاد کمتر دیده می‌شود.
 
 

این کارشناس اعتقاد دارد، هوازدگی یکی از مشکلات ثابت و همیشگی مجموعه‌های سنگی کشور است. چنانچه پس از تخریب‌های انسانی شدیدترین آسیبی که بناهای تاریخی وارد می‌آید، هوازدگی و فرسایش محیطی در محوطه‌های باز است. اما در رابطه با این مسئله یک واقعیت را باید پذیرفت و آن اینست که محوطه‌های تاریخی موزه نیست و قابلیت کنترل 100 درصد روی آن وجود ندارد. محوطه‌ای که در فضای باز قرار دارد خواه ناخواه رو به اضمحلال می‌رود و این شرایط برای محوطه‌های خارج از کشور هم صدق می‌کند.
 
میعادگاه عزاداران حسینی، محل انباشت مصالح ساختمانی شد
حسینیه نقشین برای همیشه از تاریخ یزد محو شد. این حسینیه اکنون محل انباشت مصالح ساختمانی شده است. این اتفاق در حالی افتاده که پیشتر مسئولان مربوطه وعده داده بودند که بناهای مقدس، دارای اعتبارات برای مرمت و ساماندهی هستند. حسینیه نقشین قدمتش به دوران زندیه می‌رسیده و یکی از مهمترین بناهای مقدس یزد به شمار می‌رفته است.
 
بارها و بارها کارشناسان میراث فرهنگی و رسانه‌ها درباره تعرض‌های متعددی که در همجواری این بنای تاریخی، جهت ساخت و ساز از اوایل سال جاری آغاز شده بود، هشدار داده بودند اما این هشدارها با بی‌توجهی متولیان امر رو به رو شد.
 
 

 تعرض و تخریب این ساخت و سازها در حدی بوده که دیوارهای جداری حسینیه نقشین تخریب شده و مصالح ساختمانی آنها درحسینیه نگهداری می شود.
 
این بنا اکنون تبدیل به محلی برای تخلیه و انباشت مصالح ساختمانی شده که این شرایط برای چنین بنای مقدسی که همواره مکانی برای عزاداری سالار شهیدان بوده چندان مناسب نیست.
 
مراسم عزاداری تکیه سادات اخوی میراث ملی شد
مراسم عزاداری ایام محرم در تکیه سادات اخوی تهران به میراث ملی ایرانی‌ها پیوست. این مراسم بیش از 150 سال قدمت دارد و به عنوان یکی از مهمترین اماکن عزاداری ویژه زنان تهرانی در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شد.
 
در اجلاس شورای عالی ثبت کشور با محوریت ثبت آئین های عاشورایی مراسم عزاداری تکیه سادات اخوی در فهرست میراث معنوی ایران قرار گرفت.
 
 اسناد تاریخی نشان می‌دهد که از گذشته‌های دور مراسم عزاداری در این تکیه بعد از اذان صبح تا قبل از اذان ظهر برگزار می‌شده است. این امر دلایل متعدد داشته است، نخست اینکه زنان برای رفت و آمد در شهر مشکل داشتند، به همین دلیل از 50 سال پیش تاکنون این تکیه برای عزاداری زنان در صبح دهه اول محرم برگزار می شود. دوم اینکه بازار طبق رسم قدیمی تنها صبح ها باز است و رفت و آمد در آن جریان دارد. به همین دلیل بیشتر مراسم عزاداری در بازار صبح ها انجام می شود.
 
به گفته تهرانی‌های قدیم، تکیه رضا قلی خان مخصوص به آقایان بود، فردی به نام مرحوم سادات اخوی منزل مسکونی خود را برای عزاداری زنان اختصاص داد.
 
 اکنون نیز بعد از این همه سال فرزندان و نوادگان سادات اخوی این مراسم را به همان صورت سنتی اجرا می کنند.

• < قبلی
• بعدی >