یادمان
احوالات یک محراب گچ بری در موزه دوران اسلامی
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- شنبه, 27 شهریور 1395 19:47
- آخرین به روز رسانی در شنبه, 27 شهریور 1395 19:47
- نمایش از شنبه, 27 شهریور 1395 19:47
به گزارش هنرنیوز؛محراب گچبری مسجد اشترجان در تالار ایلخانی موزه دوران اسلامی موزه ملی ایران به نمایش درآمده است.
این محراب متعلق به مسجدي در شمال غربي امام زاده ربيعه خاتون(س)، در روستای اشترجان استان اصفهان است كه در سال ۷۰۸ هجری قمری و براساس كتيبه سردر بزرگ مسجد، در دوره "محمد بن محمود بن علي اشترجانی" ملقب به "ملك الوزرا" بنا شده است. بنای مسجد در وسعتي حدود ۱۵۰۰ متر مربع و با نقشه يك ايوانی و به اعتباری دو ايوانی مشتمل بر دو سر در شمالی و شرقی و شبستان های ستون دار و صحن و رواق های اطراف آن و گنبد خانه است.
ورودی اصلي مسجد به ارتفاع ۱۲ متر در سمت شمال قرار دارد . اين سردر با قامتی كشيده، معرف ويژگي بناهای دوره ايلخانی است. اين سر در با طاق نماهايی در سه طبقه نما سازي شده و بر بالای آن دو مناره قرار گرفته كه بخش عمده آن فرو ريخته است. مناره های سردر، در قسمت پايين داراي تزيينات آجركاری و دربالا دارای كاشی لاجوردی در زمينه آجری است. از ويژگي اين مناره همچون منارجنبان اصفهان، جنبشی است كه با تكان دادن يكی، بر مناره ديگر حاصل مي شود .
اين محراب گچبری بسيار نفيس در قسمت گنبد خانه مسجد قرار گرفته است، در قسمت بالاي محراب، آيات ۲۷ و ۲۶ سوره الرحمن و در پيشانی آن سوره اخلاص به خط ثلث و بر حاشيه پهن محراب (در سمت راست، بالا وچپ) آيات ۱، ۲، ۳ و قسمتي از آيه ۴، سوره مؤمنون به خط كوفي و در دو طرف بدنه داخلي بر سمت راست "عمل مسعود كرماني" و در سمت چپ" في سنه ثمان و سبعمائه "(۷۰۸ هجری قمری) نوشته شده است .
در حاشیه خارجی قوس محراب سوره حمد (فاتحه)، به خط ثلث و در داخل این محراب، حديث نبوی " قال النبي عليه السلام الدنيا مزرعه الاخره " به خط كوفي نوشته شده است.
تزیینات محراب شامل حاشیه اصلی، ترنج های بهم پیوسته با نقوش گل وبوته به صورت برجسته و فرو رفته می باشد و در زمینه کتیبه های این محراب، گل وبوته های تزیینی زیبایی وجود دارد. در دو طرف محراب، دوستون استوانه ای گچبری با تزیینات هندسی وگیاهی مشاهده می شود. در زیر قوس محراب تزیینات گیاهی - اسلیمی به صورت برجسته - فرو رفته دارد که زمینه فرو رفته آن با رنگ آبی وقسمت های برجسته آن با رنگ سفید تزیین شده است. در زیر حدیث نبوی، تزیینات هندسی گره چینی به چشم می خورد و در قسمت مرکزی محراب، در یک کادر مستطیل شکل، قوس محرابی کوچکتری دارد که با تزیینات گل وبوته اسلیمی تزیین شده است.
ارتفاع این محراب ۱۲/۴متر وعرض آن ۶۳/۲متر و عمق آن ۵۲ سانتی متر می باشد.
این اثر بسیار ارزشمند در تالار دوره ایلخانی موزه دوران اسلامی موزه ملی ایران به شماره ۳۲۷۱ نگهداری می شود. شایان ذکر است بازدید از مجموعه موزه های موزه ملی ایران همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۱۸ بعدازظهر برای تمامی علاقمندان، پژوهشگران و دانشجویان امکان پذیر می باشد.
