زیست بوم

جلسه کارشناسان محیط زیستی با مسئولین وزارت نیرو درباره دریاچه ارومیه

برگرفته از تارنگار مهار بیابانی - محمد درویش

    بعد از ظهر دیروز و در پی یک رایزنی چندماهه! سرانجام به همت جوانان علاقه‌مند گروه دوستداران محیط‌زیست دانشگاه صنعتی شریف و پیگیری و سماجت قابل تقدیر ایشان، جمعی از عالی‌ترین مدیران و کارشناسان وزارت نیرو، بیش از سه ساعت از وقت خود را خالی کردند تا به درد دل‌ها و انتقادهای برخی از منتقدین جدی عملکرد مدیریت آب در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه گوش دهند. اقدامی که به هر حال و تا همین جا هم قابل تقدیر است و امیدوارم این رویه در دیگر نهادهای مؤثر در کارایی سرزمین مادری، به ویژه سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، وزارت مسکن و راه‌سازی و ... تسری یابد.

    گفتنی آن که پیشینه‌ی این نشست برمی‌گردد به انتشار همان نامه مشهور که برای ثبت در تاریخ در آبان ماه سال 1390 و خطاب به هیأت رییسه مجلس شورای اسلامی نوشته و منتشر کردیم.

    به دنبال آن، یک نشست هماهنگی در اسفندماه سال گذشته در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد که البته بسیاری از منتقدین صنعت سدسازی و اساتید دانشگاه صنعتی شریف در آن شرکت نکردند و همه می‌دانند چرا! نمی‌دانند؟

    به هر حال، سرانجام این نشست مهم و روشنگرانه، روز گذشته و از ساعت 14:30 در طبقه دوم وزارت نیرو برگزار شد و به جای آن که در ساعت 17:30 پایان گیرد، نگارنده در حدود ساعت 19 و با فشردن دست دکتر هدایت فهمی (رییس جلسه) ساختمان مرکزی وزارت نیرو را در حالی ترک کرد که توافقات خوبی با ایشان که معاون دفتر برنامه‌ریزی آب و آبفا نیز هستند، به دست آورد.

    به نظرم دکتر فهمی، آمده بود تا واقعاً حرف‌های منتقدین را گوش داده و برای نجات دریاچه، اقدامی مؤثر انجام دهد.

    لازم به ذکر است در این نشست که حدود سه ساعت و سی دقیقه به طول انجامید و البته پس از پایان نشست، همچنان بحث‌ها در گروه‌هایی کوچک‌تر ادامه یافت؛ از طرف وزارت نیرو، افراد و شخصیت‌های زیر شرکت کرده بودند:
1-    دکتر هدایت فهمی: معاون دفتر برنامه‌ریزی کلان آب و آبفا
2-    مهندس یعقوب همتی: معاونت هماهنگی حوزه‌های آبریز
3-    مهندس محمودرضا عراقی: معاونت حفاظت و بهره‌برداری
4-    دکتر مرتضی افتخاری: رییس پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب
5-    دکتر فرهاد یزدان دوست: استاد دانشگاه خواجه نصیر طوسی (از مشاورین وزارت نیرو)
6-    مهندس مجید سیاری: معاونت طرح و توسعه شرکت مدیریت منابع آب
7-    مهندس علی اصغر تهرانی: مدیرکل دفتر طرح‌های کوچک و زودبازده آب
8-    مهندس اشکان فرخ نیا: پژوهشگر نمونه سال 89 تحقیقات آب و مسئول اجراى طرح حفاظت از يخچال‌هاى طبيعى كشور
9-    مهندس کاکاحاجی: مدیر حوزه‌های آبریز خزر و ارومیه
همچنین آقای مهندس جعفریان و خانم مهندس کوشکی هم در این نشست شرکت کرده بودند و البته آقایان دکتر صلوی تبار (مشاور مدیرعامل مهاب قدس)، دکتر اعلم الهدی (رییس انستیتو آب و انرژی دانشگاه صنعتی شریف) و دکتر تجریشی (معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه صنعتی شریف)، دعوت وزارت نیرو را برای شرکت در این نشست ظاهراً نپذیرفته بودند و جالب‌تر آن که خود جناب علیرضا دائمی که دعوت‌کننده اصلی و هماهنگ کننده طرح‌های حوزه آبخیز دریاچه ارومیه هستند هم ظاهراً به دلیل یک مأموریت خارج از کشور در نشست شرکت نداشتند.

    اما گروه منتقدین، عبارت بودند از :
1-    دکتر محمد مهدوی: استاد دانشگاه تهران (مؤلف کتاب هیدرولوژی کاربردی)
2-    دکتر مجید مخدوم: رییس انجمن ارزیابی محیط زیست ایران
3-    دکتر راضیه لک: مدیر گروه زمین شناسی دریایی سازمان زمین شناسی کشور
4-    مهندس میترا البرزی منش: دبیرکل انجمن پایشگران محیط زیست ایران (پاما)
به همراه نگارنده و چند تن از دانشجویان گروه دوستداران محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف (طهماسبی، اکرمی، توحیدی و موسوی) و البته آقای حمیدرضا خدابخشی و دکتر علی سلاجقه هم نتوانستند خود را به جلسه برسانند.

    به زودی به محتوای این مذاکرات خواهم پرداخت ...

 دوستداران محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف

برگرفته از تارنگار

جلسه کارشناسان محیط زیستی با مسئولین وزارت نیرو درباره دریاچه ارومیه

روز گذشته(4 اردیبهشت)، جلسه مهمی در وزارت نیرو برگزار شد که دوستداران محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف، بانی آن بودند.

جمعی از مدیران رده بالای وزارت نیرو میزبان جمعی از کارشناسان و فعالین محیط زیستی شدند تا درباره دریاچه ارومیه به بحث و گفتگو بنشینند. آن هم در بالاترین سطح سیاست گذاری برای مسائل حوزه ارومیه.

تابستان گذشته که اوضاع بحرانی ارومیه به رسانه ها و افکار عمومی کشیده شد، جرقه یک حرکت اثرگذار در ذهن تعدادی از دانشجویان دانشگاه خودمان زده شد: رساندن صدای متخصصین و دغدغه مندان محیط زیست کشور به گوش تصمیم گیرندگان و سیاست گذاران(اینجا را ببینید). متعاقب آن، با مشورت با تعدادی از اساتید محیط زیستی، نامه ای تهیه شد و به امضای 40 نفر از کارشناسان برجسته محیط زیست کشور و 30 تشکل شناخته شده رسید تا صدای نگرانی جامعه محیط زیست کشور را به گوش مسئولین برساند و در عین حال، دعوت کند که برای برون رفت از بحران، در فضایی آرام، امکان گفتگوی کارشناسانه و خردورزانه فراهم شود.

شاید خود طراحان نامه هم پیش بینی نمی کردند که این احتمالا تنها حرکت جمعی موثری از جامعه محیط زیست کشور باشد که بتواند لااقل در حد جلسه هم که شده، کارشناسان نگران ارومیه را روبروی مدیران وزارت نیرو بنشاند. آن هم از طرف عده ای دانشجوی محیط زیست نخوانده که قدرت و رسانه خاصی هم ندارند.

این که در جلسه چه گذشت و چه نتایجی حاصل شد را در زمان مناسب به اطلاع می رسانیم. ولی آن طور که از اوضاع به نظر می رسد، شرایط ارومیه، راه حل فوری و اطمینان بخشی ندارد و دخالت های انسانی نا به جا در حوزه این دریاچه بدون در نظر گرفتن ظرفیتهای اکوسیستم منطقه، کار را به جاهای دشواری کشانده است.

اکنون، شاید مهمتر از اینکه در گذشته چه اتفاقی برای ارومیه افتاد، این باشد که چه کار می شود برای ارومیه کرد؟ راه حل مسئله به سادگی رها کردن آب پشت سدها یا انتقال آب از حوزه های مجاور یا آنچه که در رسانه ها گفته می شود نیست و نیازمند یک همفکری و همراهی دلسوزانه جدی دارد. به خصوص اینکه نظرات کارشناسی بتواند فارغ از فشارهای سیاسی و غیرعلمی، در تعیین سرنوشت دریاچه، نقش بازی کند.

اما داستان، فقط ارومیه نیست و همان طور که در جلسه دیروز هم مطرح شد، سوال جدی این است که چرا مسئولین و سیاست گذاران رده بالای کشور، هنوز باور نکرده اند که در طرحهای توسعه، پارامترهای حیاتی نظیر محیط زیست، اکوسیستمها و ظرفیت زمین را هم در نظر بگیرند؟ تا آن وقت نابخردانه، اجازه کشیده شدن میانگذر فاجعه بار ارومیه را ندهند یا برای سرزمینی که ظرفیت کشاورزی آن، محدود است، دستور توسعه و نابودی منابع آبی و خاکی را صادر نکنند و یا صحبت از جمعیتهای بالای صد میلیون برای ایران نداشته باشند.

به راستی چه باید کرد و چطور می توان اوضاع بحرانی محیط زیست ایران را به مجریان و قانون گذاران، باوراند؟

جلسه دیروز، یک دستاورد مثبت هم برای نسل جوان و نگران محیط زیست ایران داشت:

اینکه همیشه نگران بودن و گله کردن چاره کار نیست. باید قدم برداشت و چه بسا یک جمع کوچک بتوانند حرکتی بزرگ را پایه گذاری کنند. باید قدم برداشت و مسئولیت خود را انجام داد. در خانه، خانواده، اجتماع، دانشگاه.

ما در انجمن دوستداران محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف با کمک شما، در حد توانمان تلاش و آرزو می کنیم تا روزهای بهتری برای محیطزیست ایران رقم بخورد.

سبز باشید!

خانمها راضیه لک، میترا البرزی منش، دکتر محمد مهدوی، مهندس محمد درویش و دکتر مجید مخدوم، نمایندگی کارشناسان و فعالان امضا کننده بیانیه را بر عهده داشتند

خانم راضیه لک(سمت راست) با ارائه نتایج پژوهش هایشان، گفتند که دریاچه ارومیه تا 12000 سال قبل، هرگز خشک شدن کامل را تجربه نکرده است-ایشان علاوه بر این بر ضرورت از میان برچیدن میانگذر ارومیه تاکید کردند و انتقال آب به حوزه را بدون فکری برای نمکهای کف دریاچه، نادرست خواندند.

دکتر مجید مخدوم، دیروز این سوال را مطرح کرد که به راستی چطور باید به مسئولان بباورانیم که اوضاع محیط زیست ایران، خوب نیست و نظرات کارشناسان نگران، به جاست و واقعیت دارد؟

آقایان مصلی، توحیدی، طهماسبی و خانم اکرمی، نمایندگان گروه در جلسه بودند

• < قبلی
• بعدی >