بیانیه‌ی پایانی نخستين جشنواره‌ی نوروز
- ميراث معنوي
- نمایش از جمعه, 14 اسفند 1388 01:54
- بازدید: 5800
به‌نام خداوند جان و خرد
1. اولین جشنواره‌ی نوروز، هم‌زمان با ثبت جهانی نوروز توسط سازمان ملل، هشتم تا سیزدهم اسفندماه در مجموعه‌ی فرهنگی سعدآباد برگزار شد. انجمن فرهنگی ایران‌زمین (افراز) خرسند است – در كنار شماری سازمان مردم‌نهاد فعال در حوزه‌ی میراث فرهنگی و گردشگری: انجمن ایلام‌شناسی ایران، انجمن دهكده‌ی سبز، فریوان سپینود، ایران‌دخت آریا و دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران - و با كوله‌باری از تجربه در برگزاری دو جشن بزرگ نوروز در دو سال گذشته در مركز علمی كشور، دانشگاه تهران، این‌بار به یاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و كانون جهان‌گردی و اتومبیل‌رانی جمهوری اسلامی ایران این جشنواره را تقدیم علاقه‌مندان كرده است.
2. پس از چند سال تلاش پی‌گیر ایرانیان و ایرانی‌تباران در سراسر جهان، سرانجام جشن بزرگ نوروز ایرانی، هم‌زمان با یکم فروردین‌ماه برابر با 21 مارس، به عنوان «روز جهانی نوروز» در مجمع عمومی سازمان ملل به رسمیت شناخته شد. مجمع عمومی سازمان ملل در روز 4/12/88 قطع‌نامه‌ی «روز جهانی نوروز» را در چارچوب ماده‌ی 49 دستورکارِ خود و تحت عنوان «فرهنگ صلح» به تصویب رساند و برای نخستین‌بار در تاریخ این سازمان، نوروز ایرانی را به‌عنوان یک مناسبت بین‌المللی رسمیت داد. این قطع‌نامه که با هم‌کاری مشترک کشورهای ایران، آذربایجان، افغانستان، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان آماده شده بود، مورد حمایت عمومی کشورهای عضو سازمان قرار گرفت و به اتفاق آرا به تصویب رسید. قابل توجه است که سه کشور هند، آلبانی و مقدونیه نیز در روز رای‌گیری به کشورهای تهیه‌کننده‌ی این قطع‌نامه پیوستند در حالی كه پیش از آن، دو كشور تاجیكستان و افغانستان به علت عدم عضویت كشورشان در كنوانسیون میراث معنوی از این همراهی باز مانده بودند. به باور ما، چه شاهد حضور كشورهای هم‌فرهنگِ تاجیكستان و افغانستان - كه در سخت‌ترین دوره‌های تاریخیِ سركوب و كشتار حكومت‌های بلشویكی و طالبانی نگذاشتند آتشِ دیرینه‌سالِ نوروز در كشورشان خاموش شود - در این مناسبت نباشیم و چه كشوری هم‌چون تركیه - كه تا كمتر از یك دهه پیش، حضور بیش از بیست‌و‌پنج میلیون کرد را در کشور خود انکار می‌کرد و به آنها ترک‌های کوهستانی لقب داده بود و میراث ارزشمند کهن آنها با سایر ایرانیان، یعنی نوروز، را ممنوع و هرگونه بزرگداشت آن را به شدت سرکوب می‌کرد – در كنار وارثان فرهنگ و تمدن ایرانِ بزرگ قرار گرفته باشد، ثبتِ جهانی نوروز تحولی نوین در هم‌گرایی منطقه‌ای کشورهای هم‌تبار، هم‌فرهنگ و هم‌تاریخِ آسیای مركزی و آسیای جنوب غربی خواهد بود.
بی‌تردید مردمانِ حوزه‌ی جغرافیایی‌ای كه آن را به نام فلات ایران می‌شناسیم و در حقیقت بازماندگان ایرانِ بزرگ كهن هستند، از آنان كه هم‌چنان درونِ مرزهای كنونی هستند تا آنانی كه چندین پاره شده‌اند هم‌چون کردها، تات‌ها، بلوچ‌ها، تركمن‌ها، و آنانی كه به كل از دیگران جدا شده‌اند هم‌چون ارمنی‌ها و گرجی‌ها، تاجیک‌ها، پشتون‌ها، اوستیایی‌های قفقاز ـ که خود را هم‌چنان ایرانی می‌نامند ـ همه و همه از اشتراکات بسیارِ تاریخی، فرهنگی و سنت و آداب و رسوم برخوردار هستند و پراکندگی و جدایی بخش‌هایی از آنان تنها در 200 سال گذشته، به‌گونه‌ای ساختگی و مصنوعی و به دست استعمارگران روسیه و انگلستان و نه خواستِ مردم آن مناطق بوده است.
3. دست‌اندركاران جشنواره به نمایندگی شماری از سازمان‌های مردم‌نهادِ دوستدارِ میراث فرهنگی از مسؤولان كشوری خواستارند:
الف – برای پربار شدن و به‌آیین شدنِ سنت‌ها و سورهای وابسته به این جشن، از چهارشنبه‌سوری تا سیزده‌به‌در، به یاری ایرانیان بروند و در این راه، به‌درستی و به طرز صحیح، از ابزارهای رسانه‌ی ملی و آموزش رسمی یاری گیرند.
ب – از فرصتِ به‌وجودآمده برای گسترش فرهنگ نوروز و در جاهایی زنده‌سازی آن، به‌ویژه در بخش‌هایی از حوزه‌ی تمدنی ایران كه این جشن در آن مناطق زدوده شده است – هم‌چون خطه‌ی جنوبِ آب‌های گرم خلیجِ همیشه فارس، و میان‌رودان یا عراق، كه به‌گونه‌ای خاستگاه این جشن كهن است – بهره ببرند.
پ – در عینِ پذیرش تنوع و گونه‌گونیِ آیین‌های نوروزی و كوشش برای پاسداری از این رنگارنگی، با هر گونه تحریف در تاریخ آن، به هر شكل و در هر گوشه‌ای از جهان، به‌گونه‌ای رسمی برخورد كنند.
ت- بكوشند به خواستِ دیرینه‌ی ایران‌زمینیان جامه‌ی عمل بپوشانند و اتحادیه‌ی بزرگ اقوام ایرانی را شكل دهند. در این‌باره باید توجه داشت که منظور از تشکیل اتحادیه، حل شدن این کشورها در یکدیگر و از دست دادن استقلال در حوزه‌های اساسی شکل حکومت، و یا هویت بومی، زبانی، آیینی و مذهبی نیست. این کشورها می‌توانند روی زمینه‌های هم‌گرایی در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و تبادلات اجتماعی، کار کرده و به وحدت عمل برسند. به عنوان مثال؛ سرمایه‌گذاری‌های مشترک، تحقیقات مشترک علمی، برنامه‌ریزی‌های مشترک فرهنگی، نظام آموزش مشترک تا سطح دانشگاه و به‌ویژه تدوین كتاب درسی مشترك تاریخ – كه ضرورتی جدی است و مانعِ رشد كینه‌ورزی‌هایی خواهد شد كه سردمداران برخی از این كشورها ناآگاهانه و در جهت خواستِ قدرت‌های بزرگ جهانی به آتش آن دم می‌زنند - برداشتن تعرفه‌های گمرکی، سهولت رفت‌وآمد اتباع بدون نیاز به گرفتن روادید، طراحی نظام مالیاتی مشابه، نظام مشترک بانکی و پولی (پول واحد)، بازار نیروی کار مشترک و قوانین مشابه، همکاری‌های امنیتی، نظام واحد گردشگری، تشکیل شورای واحد سیاست خارجی اتحادیه، تشکیل مجلس مشترک اتحادیه، برقراری پیمان مشترک دفاعی، و بسیاری زمینه‌های دیگر که در اتحادیه‌های مختلف در سطح جهان تجربه شده و سودمندی آنها به اثبات رسیده می‌تواند در این اتحادیه به کار گرفته شود. فراموش نشود در این‌باره تجربه‌های سازمان همكاری‌های منطقه‌ای اكو نیز می‌تواند دست‌مایه قرار گیرد.
ث – ثبت جهانی نوروز وظایف ما را سنگین‌تر كرده است؛ چه دولت و چه سازمان‌های مردمی. امیدواریم این رویدادِ فرخنده سبب شود نهادهای دولتی در راه هویت‌بخشی به نسل جوان، بیش از پیش، به یاری سازمان‌های مردم‌نهاد بشتابند.
به امید شكل‌گیری اتحادیه‌ی نوروز
سیزدهم اسفندماه 1388 خورشیدی
دست‌اندركاران اولین جشنواره‌ی نوروز
سعدآباد
