یادمان
دیدهبان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران - خبرهای میراث فرهنگی و طبیعی از رسانهها - 4 بهمن ماه 1392
- يادمان
- زیر مجموعه: ديدهبان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- جمعه, 04 بهمن 1392 20:04
- آخرین به روز رسانی در جمعه, 04 بهمن 1392 20:04
- نمایش از جمعه, 04 بهمن 1392 20:04
- بازدید: 6028
در پیرامون زبان فارسی - زبان تبریزی
دیر زمانی پیش از روزگار فرمانروائی پادشاهان مغول و تا مدتی پس از آن در تبریز لهجهای از زبان پهلوی متداول بوده که نویسندگان سده هفتم و هشتم هجری از آن به زبان تبریزی تعبیر کردهاند. این لهجه علاوه بر استعمال عادی دارای آثار ادبی هم بوده که به مرور زمان متدرجاً مانند خود زبان از رواج افتاده بلکه یاد آن نیز از خاطرها محو شده است. خطیب تبریزی در سدۀ پنجم هجری با یکی از همشهریان خود در مسجد معرّه با زبانی مخصوص سخن میگفت و چون استادش ابوالعلاء معرّی از او پرسید که بچه زبانی سخن میراند در پاسخ آنرا زبان آذری نام برد. دنباله نوشتار
کارکردِ استعماری شرقشناسی و ایرانشناسی
در این مقاله کوشش شده است به هدفهای عیان و نهان موضوعی به نام «ایرانشناسی اروپایی» پرداخته شود که شاخهای از دانش شرق شناسی غربی است و بیش از دویست سال از حیات آن میگذرد، دانشی که اگر آن را چراغ راه استعمار نخوانیم، چیزی کمتر از آن نمیتواند باشد. شاید این واژه در خصوص این رشته از دانش جهان شناسی قدری تند و غیر منصفانه به نظر آید، اما گمان میرود پس از مطالعه مطالب مندرج در این نوشتار، خوانندگان گرامی، با نگارنده به یک نتیجه همسان برسند. دنباله نوشتار
تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی
معمولاً وقتی در تاریخ ایران از دورهی پیش از اسلام و دوران اسلامی آن یاد میشود گویی از دورانهایی سخن میرود از هم گسسته و بیپیوند که دیواری آن دو را از هم جدا ساخته، آنچه در آن سوی دیوار بوده نابود و منقرض گشته و آنچه در این سوی دیوار است نوظهور و نویافته است. این پنداری است نادرست و با واقعیات تاریخی ناسازگار. این از نوشتههایی برمیآید که تنها به یکسو از تاریخ چشم گشوده و بر سوی دیگر آن چشم بستهاند، زوال قدرت ساسانیان را نباید با زوال ملت ایران، به عنوان ملتی کهن و قائم به فرهنگ و تمدن خویش، اشتباه کرد. بافت اجتماعی و فرهنگی مردم ایران بر پایههایی استوار بوده که از دوران خود آن مردم و ویژگیهای طبیعی و موقع جغرافیایی سرزمینی که در آن میزیستهاند و از تاریخ کهن ایشان مایه میگرفته، و ریشههای پیوند همهی ساکنان پراکندهی این سرزمین گسترده هم همواره در خصایل ملی و ویژگیهای فرهنگی و تاریخی آنها نهفته بوده است. دنباله نوشتار
شتابگیری برنامهی نابودسازی حقوق تاریخی و طبیعی ایران در عراق
این نوشته، فشردهای از پیشینهی تاریخی پیوستگیهای فرهنگی، دینی و جمعیتی عراق با ایران را پیش رو قرار میدهد. هنوز چند ماهی از آغاز جنگ جهانی اول نگذشته بود که ارتش بریتانیا وارد میانرودان (بینالنهرین) شد. دولت بریتانیا در این اقدام، افزون بر گسترش دامنهی امپراتوری، دو منظور اساسی زیر را در راستای هم دنبال میکرد. دنباله نوشتار
ایران، ایرانی و زبان فارسی از نگاه علامه اقبال لاهوری
حاصل سخن اینکه اقبال، جسمش پاکستانی ولی روحش، ایرانی است. او واله و شیدای ایران بود. نام او، اعتلای نام برای خوانندگان آثارش در سراسر جهان یادآور نام ایران است؛ آرزوهای او آرزوهای ماست؛ زبان او زبان ماست؛ او با ما همدل و همزبان است؛ گسترانندهی زبانی است که در این سرزمین قوام یافته و فرهنگی که از این خاک سربرآورده. بنابراین اعتلای نام و هویت جمعی ماست، رایحهی اندیشههایی که او مروج آن است، هر انسان نیکاندیش را چنان مست میکند که دامنش از دست میرود، زیرا او بوی ایران را میدهد. دنباله نوشتار
چندی پیش، در مقالهای، زبان فارسی را «بنیان فکرو فرهنگ» ایرانی خوانده و نوشته بودم: «مسألهٔ زبان فارسی برای ما ایرانیان مهمتر ازآن است، که برخی از درس خواندگان ما میپندارند زبان فارسی فقط وسیلهٔ سخن گفتن و رفع نیازمندیهای روزانهٔ ما نیست که بتوان با چند ساعت تدریس آن در دبستان و دبیرستان - بتوسط هر کس که باشد- سروتهِ قضیه را بهم آورد و دلخوش بود که وظیفهٔ خودرا درقبال ملک و ملت انجام دادهایم، بلکه این موضوعی است، بسیار مهم و خطیر که با موجودیت فکری و فرهنگی ما بستگی دارد. زبان، وسیلهی اندیشیدن است. مردمی که زبان پرمایه و توانا ندارند، از فکر بارور وزنده و آفریننده بیبهرهاند. بنابراین هر قدر درتقویت این بنیان مهم زندگی غفلت شود، در پرورش فکر، سهل انگاری شده است. کسانی که حد ورسم معانی کلمات و مرز آنها برای خودشان روشن نیست، چگونه میتوانند درست بیندیشند و چه چیز را می توانند مطرح کنند. حاصلِ پریشانفکری، بیگمان پریشان گویی است. دنباله نوشتار
فارسی، زبانی در اندازههای جهانی
به هر حال اسپرانتو زبان دوم برای اروپاییان بوده. در شرق ما باید زبان دیگری را برای این مقصود برگزینیم. و ما چون میخواهیم ایران جنبشی کرده راهنمای سراسر آسیا شود و کشورهای شرق را از اروپاییگری و دیگر آلودگیها آزاد گرداند از اینرو به یاری خدا زبان فارسی در سراسر آسیا پراکنده خواهد بود و چون تا آنجا که ما میدانیم آسانترین زبان است، این است که هیچ مانعی از این که زبان دوم آسیا باشد ندارد. از اینرو ما نیازی به زبان اسپرانتو نداریم. همچنین نیازی به ساختن زبانی نوین نیست. بلکه باید بکوشیم و ایران را راهنمای آسیا گردانیم و آنزمان ناگزیر فارسی، زبان دوم شرق خواهد گردید. دنباله نوشتار
نگاهی به خیزش یعقوب لیث صفاری - اسطورهی رویگرزادهی سیستانی
یعقوب توجهی عمیق به زندهسازی افتخارهای کهن ایران و ضبط و نشر خداینامه و شاهنامه داشت. چون دولت به یعقوب رسید، کسی را به هندوستان فرستاد تا نسخهای از کتاب تاریخ پادشاهان قدیم ایران را که در آنجا بود بیاورد سپس ابومنصور عبدالرزاق بن عبدالله فرخ را که معتمدالملک بود دستور داد تا از زبان پهلوی به زبان فارسی منتقل کند و از زمان خسروپرویز تا یزدگرد را نیز به آن بیفزاید. ابومنصور دستور داد تا سعد بن منصور عمری به اتفاق چهارتن دیگر (تاج فرزند خراسانی از هرات، یزدان فرزند شاپور از سیستان، ماهو فرزند خورشید از نیشابور و سلیمان فرزند برزین از توس) تا سال 360 هجری قمری آن را تمام کردند و در خراسان و عراق نیز نسخههایی از آن برداشته شده است. دنباله نوشتار
نقش آذربایجان در نوسازی ناسیونالیسم ایرانی
در کنار میرزا محمودخان غنیزاده - که پیشتر نیز به او اشاره شد - و مصطفی طباطبایی که هر یک در این زمینه بررسیهایی را ارایه دادند و همچنین نوشتههای خود کاظمزادهی ایرانشهر در این باب، رسالهی «آذری یا زبان باستان آذربایجان» سید احمد کسروی تبریزی را میتوان مهمترین دستآورد این اقتراحِ ایرانشهر دانست، رسالهای که با وجود گذشت هشتاد سال از تاریخ انتشار هنوز هم اهمیت تعیینکنندهی خود را حفظ کرده است. دنباله نوشتار
امیرمهدی بدیع از زبان محمدعلی جمالزاده و احمد آرام
«یونانیان و بربرها» نام کتابی است که یکی از ایرانیان فرزانه که در کشور سوئیس زندگی میکند، به تازگی به زبان فرانسه انتشار داده، و افسانۀ بیپایۀ تفوق اصیل غرب بر شرق را، که برای جوانان ایرانی زهر کشندهیی است، و بدبختانه بسیاری از ایرانیان هم ناآگاهانه با الهام گرفتن از منابع خارجیِ این افسانه مبلغ آن هستند، باطل کرده است. دنباله نوشتار
شاهنامه و تاریخ و دانش و فرهنگ ایرانزمین
ابومنصور از آنان خواست که تاریخ ایران را بنویسند و به این پرسش که من کیستم و چیستم و پدرم که بود، پاسخ دهند. زمانی که آن دانشمندان از روی متنهای اوستایی و پهلوی، شاهنامه را مینوشتند ابومنصور را وزیری بود بهنام ابومنصور معمری که مرد فاضل و پرمایهای بود. او این نوشتهها را که از اوستایی و پهلوی ترجمه میشد به فارسی ویرایش میکرد و به قلم خودش مینوشت که بعدها شاهنامه از روی این نوشتهها، نوشته شد که تنها مقدمهاش باقی مانده اما خودش فنا شد. برای اینکه تیغ بران فردوسی کاری کرد که آن متن پیشین فراموش شود و مردم همه با گفتار فردوسی سرگذشت نیاکان خویش را میخواندند. دنباله نوشتار
با درودی گرم از بُن جان و دندان به همهی شمایان که فرزندان برازنده و برومند فردوسی بزرگ هستید. جای شگفتی نیست که سپاس آن پدر بشکوه و فرزانه را به شایستگی بنهید و بکوشید دربارهی او هر چه بیشتر بدانید و بیندیشید. سخن گفتن دربارهی شاهنامه از دیدی کاری است آسان، چون شاهنامه دریاست. در هر جایی از دریا، اگر بتوانیم در آن بجهیم و ژرفای آن را بکاویم، به هر روی به چشماندازی دگرگون میتوانیم رسید. دور نیست که مرواریدی نیز بتوانیم همراه با خویش به ارمغان بیاوریم. اما از سویی دیگر سخن گفتن دربارهی شاهنامه دشوار است. دشواری کار در فراخی شاهنامه است. دنباله نوشتار
ایلامیها نخستین قومی بودند که در خاک ایران باستان به تأسیس یک نظام حقوقی تمامعیار دست زدند و آن را در سراسر قلمرو خود که نه تنها خوزستان و سواحل خلیج فارس بلکه لرستان و پشتکوه را نیز در بر میگرفت، رواج دادند. نظام حقوقی و اداری ایلامیها در شوش که پایتخت آن حکومت بود، بیشتر رعایت میشد و متجاوز از 300 لوحهی سنگی متعلق به 2300 تا 1700 پیش از میلاد که در شوش کشف شده است، نشان میدهد که اجرای قراردادها با سوگند به اسم خدای شوش، انشوشیناک تضمین میشد. دنباله نوشتار
ادبیات فارسی آئینۀ فرهنگ ایرانی است، چرا که مسائل فرهنگی با سروده شدن در زمان خویش، مانایی بیشتری مییابند و با گذر زمان به عنوان مواد خام پژوهش های تاریخی ارزش خود را روشنتر میسازند. اما بهره گیری از اسطورهها و مصداقهای اسطورهای در شعر برخی شاعران به نوعی یادآوری داشتههای فرهنگی یک ملت است. اسطورههایی که مرز میان افسانه و تاریخ است، دراین مرز گاه افسانهها پر رنگترند و گاه رگههایی از تاریخ خودنمایی می کنند. دنباله نوشتار
نهضت شعوبیه و خیزش ایرانیان و دیگر مردم اسیر و دربند بلا مانده از تازیان، برای مخالفت با دین نبود بلکه مبارزه برای حق برابری و برادری بود. شعار نهضت شعوبیه این آیهی شریفه بود: «یا ایها الناس، انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوباً و قبایل و لتعارفوان اکرمکم عندالله اتقیکم انالله علیم خبیر» آنها خواستار مشارکت در امور بودند ولی تازیان نمیپذیرفتند. چون خواستار مساوات و همسانی در امور بودند، آنها را اهل تسویه و برابری هم میگفتند. برخی، شعوبیه را صاحب اندیشه و مسلک مردمسالاری هم میدانستند زیرا آنان با وضع اشرافیت و نخوت و تکبر تازیان میجنگیدند و آنچه به این مسلک و مرام کمک میکرد احساس ملی بود که در هر جا شعوبیه را تأیید و یاری میداد. دنباله نوشتار
اندکشمارند ایرانیان یا غربیهایی که نام ناسیونالیستهای پانعربی مانند ساطع الحُصری، سامی شوکت، میشل عفلق یا خیرالله طُلفاح را شنیدهاند. نوع ناسیونالیسم عربی اینان به همان اندازه ضدغربی است که ضدایرانی. فلسفهی این افراد در الهام بخشیدن به نسلهایی از رهبران عرب، چون عبدالناصر، منادی پر حرارت تغییر نام خلیج فارس، یا صدام حسین که عربگرایی خود را با سفاکی نسبت به ایرانیان (کردها و شیعیان) اثبات میکرد، تأثیر فراوان داشته است. دنباله نوشتار
چرا 60 هزار ایرانی را از عراق اخراج نمودند؟
موجودیت یک ملت همهی آن چیزی است که در طول تاریخ به همت زنان و مردان آن ملت ساخته شده و پدید آمده. این موجودیت قابل تجزیه نیست، نه از لحاظ جغرافیایی، نه از لحاظ نیروهای انسانی و نه از لحاظ پیامهای فرهنگی و هستههای فرهنگی. هممیهنان ما تنها آنهایی نیستند که در داخل خطوطی که به نام مرز ایران وجود دارد زندگی میکنند. این خطوط مرزهای واقعی ما نیستند. این خطوط زخمهای استعمار بر پیکر ملت ما هستند. در آن سوی این خطهای به اصطلاح مرزی، باز هم موجودیت ملت ایران وجود دارد، باز هم خانوادههای ایرانی هستند، باز هم فرهنگ ایرانی هست، باز هم خون ایرانی، زندگی ایرانی هست. در همهی آن سوی مرزها داستانی از این قرار وجود دارد. در مرزهای غربی ما هم ماجرا همین است. موجودیت ملت ایران به این مرزها پایان پیدا نمیکند. اینها نه مرز واقعی ملت ایران است، نه مرز نیروهای انسانی ملت ایران است، نه مرز سرزمینهای ایرانی. اینها خطهای استعمار و زنجیرهای دردناک و جانگداز استعمار است. دنباله نوشتار
فراخوان - بیاییم نماد جنگ را از ورزشهای المپیک بزداییم
حلقههای پنجگانۀ المپیک، نشانۀ صلح و دوستی میان مردمان جهان است؛ ورزشهای آن نیز گویای چنین مفهومی میباشد، بجز یک مورد: دوی ماراتون که نماد جنگ و خشونت است. دنباله نوشتار
سرود آذرآبادگان شعری از شادروان گلِگلاب
سرود آذرآبادگان را شادروان استاد حسینِ گلِگلاب سرایندهٔ سرود بیمانند، ماندگار و جاودانهٔ «ای ایران» در امردادماهِ سال 1324 سرودند. سروده آذرآبادگان توسط زندهیاد روح الله خالقی ساخته شد. دنباله نوشتار
بزرگداشت شصت و هفتمین سالگرد نجات آذربایجان (روزِ گریزِ اهریمن) در انجمن مهرگان - آذر 1392
۲۱ آذر در تقویم سیاسی ایرانزمین دارای جایگاه ویژهای است که متاسفانه در وضعیت کنونی چندان که بایسته و شایسته است بدان پرداخته نمیشود. گرچه پیرامون این روز سخنها گفته شده و مقالات نگاشته شده اما از این رخداد بزرگ تاریخ هر چه بگوییم باز جای سخن باقی است، چرا که نشاندهندهی قدرت ملی در متوقف کردن روند تجزیهی ایران بود؛ هنگامی که نظام حاکم، نخبگان سیاسی و مردم در همسویی کامل عمل کردند. انجمن مهرگان امسال نیز چون سالیان پیش به انگیزهیِ سالگرد گریز اهریمن از مام میهن نشست باشکوهی را برپا کرد. پژوهندگان، سرایندگان و سخنوران هر کدام با پژوهشهایِ نوین و سرودههایِ میهنپرستانه دربارۀ وابستگیِ جریانِ فرقه، درباره برخی گوشههایِ تاریکِ تاریخِ معاصر به روشنگرِی پرداختند. دنباله نوشتار
گزارشی از همایش بررسی تحولات آذربایجان پس از جنگ جهانی دوم
همایش «بررسی تحولات آذربایجان پس از جنگ جهانی دوم» در تاریخ 26 آذرماه 1392 (ساعت 30:14 تا 30:19) در سرای اهل قلم بر گزار شد. این همایش به همت «انجمن پژوهشگران تاریخ» و با همکاری موسسه «دیار کهن» و با مدیریت دکتر جمشید کیانفر و دکتر مجید تفرشی برگزار شد، و پژوهشگران برجسته ی این حوزه با سخنرانی های علمی، آخرین یافته های خود را در مورد غائله ی فرقه دموکرات آذربایجان ارائه دادند. دنباله نوشتار
قلمرو ایران بزرگ، به علت وجود منابع انسانی و طبیعی سرشار، منابع عظیم انرژی (نفت و گاز)، قرار گرفتن در مسیر راههای بینالمللی، منابع کشاروزی، بازار مصرف گسترده و... دارای اهمیت فوقالعادهی جغرافیای سیاسی (ژئوپلیتیکی) و جغرافیای زیستی (ژئواکونومیکی) در سدهی بیستویکم است. دنباله نوشتار
شناخت جمهوری «اوستیا» از هر جهت برای ما ایرانیان دارای اهمیت است. این جمهوری در قفقاز شمالی و وابسته به روسیه است و زبان آن، آسی، از خانوادهی زبانهای ایرانی و خویشاوند با زبان ماست. آسها خود را «ایر» (مفرد ایران)، زبان خود را «ایرانی» و میهن خود را «ایرستان» یا «ایرانستان» میخوانند. جز «ایر» در این نامها که از مادهی آریا (arya)ی ایرانی باستان جدا شده و نام قومی همهی مردمان ایرانیزبان است، آسها تنها بازماندگان شاخهی شمالی اقوام ایرانیزبان بهشمار میآیند. نوشتار زیر که تا حد زیادی کوتاه گشته از مجلهی «مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز» برگرفته شده است. دنباله نوشتار
داستانهای شاهنامه هر یک هسته مرکزیای دارند؛ یعنی برگرد حکمت وآموزهای میگردند؛ بنابراین ما در برابر هر یک از این داستانهای کهن از خود میپرسیم: چه میخواهد بگوید؟ هر یک از آنها حکایتی از یکی از تبرزهای ذات انسان دارند و مینمایند که آدمیزاد به رغم محدودیت جسم و جان خود، پهناور بیانتهایی دارد. دنباله نوشتار
صدای نیلگون نیرومند (دربارۀ قطعۀ سوئیت سمفونیک «خلیج همیشه فارس»، اثر شهرداد روحانی)
موسسۀ آوای باربد، «سوئیت سمفونی خلیج فارس»، ساختۀ شهرداد روحانی را در قالب یک لوح فشرده ( CD ) و یک کتاب منتشر کرده است. این سوئیت سمفونی در ۱۲ قطعه موسیقی تدوین و بر روی یک لوح فشرده منتشر شده است. این اثر که با سرمایۀ بانک سامان تولید شده است نویدبخش حرکتی است که سرمایهداران ایرانی، قسمتی از سرمایۀ خود را در بخش فر و فرهنگ ایران و در جهت منافع ملی، ارتقاء هنر ایرانی، تمامیت ارضی (مانند سوئیت سمفونی خلیج فارس) هزینه کنند. دنباله نوشتار
ویژهنامهٔ 21 آذر، روز نجات آذربایجان و گریز اهریمن
آذرآبادگان من، جان جانان من است(فایلهای صوتی ویژهٔ روز آذربایجان) / گفتگوی دکتر هوشنگ طالع با دکتر نصرت الله جهانشاهلو افشار / قطعهای از استاد شهریار با صدای شاعر- شعر آذربایجان / فایل صوتی گفتگوی استاد شهریار پیرامون آذربایجان / ریشههای ژرف پارسی در ارسباران / 21 آذر ماه سالروز نجات آذربایجان / گفتگو با دکتر حمید احمدى و استاد کاوه بیات درباره اسناد تازه فرقه دموکرات / کتاب آذری یا زبان باستان آذربایجان / آذربایجان در روزگار باستان / زبان دیرین آذربایجان / فهرست نامه پژوهش های زبان دیرینه آذربایجان / زبان آذری، یا زبان باستان آذربایگان زبان آذربایجان - دکتر منوچهر مرتضوی / یک سند مهم در باب زبان آذری عباس اقبال آشتیانی / نگاه تاریخی به واژههای باستانی فرهنگ جغرافیای آذربایجان / اسنادی نو در رابطه با تغییر زبان در آذربایجان: صریحالملک گنجینهای از نامهای جغرافیایی آذربایجان / ملاحظاتی دربارهی زبان کهن آذربایجان / ملاحظاتی درباره زبان آذری / زبان آذربایجان - محمدرضا شعار / گویش کرینگان (تاتی) / پژوهشهای معاصران در زبان آذربایجان / آذربایجان در موجخیز تاریخ / چگونگی راه یافتن زبان ترکی به آذربایجان / تاریخ زبان دری در آذربایجان / تذکره شعرای اران و شروان و آذربایجان / هویت بارز ایرانی در زبان آذری / نام آذربایجان / حدود و ثغور مرزهای آذربایجان در دوران باستان / حدود و ثغور آذربایجان در دورۀ اسلامی / تـاریخ مختصر و وجه تسمیه آذربایجان / زبان مـردم آتورپاتکان، زبان ایرانی بوده است / مـردم و زبان باستان آذربایگان / نامۀ امیل بئر دربارۀ لهجههای آذری / آذری، یا زبان باستان آذربایگان - علامه محمد قزوینی / ملاحظاتی دربارۀ زبان محاوره آذربایجان / پیشینه، زبان و فرهنگ آذربایجان از زبان خودی و بیگانه / آذربایجان و دین و زبان آن / بررسی روند جایگزینی زبان آذری کنونی به جای «آذری مادی» آذربایگانی چطور ترک زبان شد / تور و ترک - توران و ترکان / سخنی در پیرامون آذربایگان - عنایتالله رضا / یاد آذربایجان و زبانش / حدود تاریخی آذربایجان - محمد جواد مشکور / نخستین سند ادبی ارتباط آذربایجان و شاهنامه / ایران ِ مظلوم / ترا که خانه... - سعیدی سیرجانی / ختنهٔ آذربایجان / آذربایجان و کردستان دو عضو جدانشدنی از پیکر ایران / ریشه و تبار مردم آذربایجان / تاریخچۀ آذرپادگان و مردمان آذربایجان / ظهور و سقوط فرقهی دموکرات آذربایجان / 21 آذر به انگیزۀ شصت و پنجمین سالگرد روز نجات آذربایجان (روز گریز اهریمن) / شصت و پنجمین سالگشت گریز اهریمن از میهن / گفتگوی دکتر حمید احمدی پیرامون 21 آذر سالروز آزادسازی آذربایجان / دو روز آخر کار فرقه و دموکرات / پایان کار فرقه دموکرات / یادی از شادروان ابوالحسن خان اقبال آذر / سنی گتیرن، سنه دییر: گت (آن که تو را آورد، به تو میگوید: برو) / ظهور و سقوط فرقه دموکرات از 21 آذر 1324 تا 21 آذر 1325 / آذربایجان در سالهای 1325 ، 1324 / سندهای تازه، پیرامون دخالت آشکار اتحاد شوروی در ایجاد فرقهٔ دموکرات در آذربایجان و جمهوری مهاباد / کالبدشکافی تسلیم شدن قاضی محمد و چرایی و چگونگی آن. دنباله نوشتار
همه عالم تن است و ایران، دل - گفتوگو با ایرانشناسِ ایراندوست آقای دکتر قابیل جمالاف
باباجان غفورف: فراموش کردن فارسی ممکن نیست
زبان فارسی 1000 سال زبان رسمی هند بود
نفوذ ادبیات فارسی در شبهقارهٔ هند
دکتر محمد مصدق و انجمنهای ایالتی و ولایتی
خلیج پارس، نامی جاویدان در پهنهٔ گیتی
نگاهی کوتاه به تاریخ افغانستان
بازجُستی دربارهٔ یک سهلانگاری تاریخی - افغان، افغانی یا افغانستانی...؟
نشست تخصصی تشکلهای حوزه میراث فرهنگی کشور در قزوین (آذر 1392)
پاسخ یعقوب لیث - سرودهٔ شادروان پژمان بختیاری
یادی از استاد جعفر شهری - ریشهی این فقر در دانش ماست نه در زبان فارسی
نگاهی به تاریخ ادبیات فارسی در داغستان
سرباز پارسی - سرودهٔ استاد حرآبادی
سرودههایی از چامهسرایان تاجیک - از ورارود این همه غافل مباش
به انگلیسیدانی خود فخر میفروشیم، اما هنوز فارسی نمیدانیم
یادبود مؤلفان 1 - شادروان عبدالعلی کارنگ
انتقاد شدید صراف به وضعیت موزۀ هگمتانه
هفتمین همایش دریای مازندران (کاسپیان) برگزار شد
زیست محیط ایران، قربانی سوداگری
وظیفهی ما در برابر آنانی باعث نابودی میراث شدند چیست؟
شعر پارسی - سرودۀ دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی
عبدالقادر مراغی، خنیاگر ایران و دوبیتیهای پهلوی
شب یلدا؛ شب بلند سلامتی هر ایرانی
معرفی کتاب «از آشوبِ ادراک تا شناختِ معماری»
انتشار سومین فصلنامۀ «ایران بزرگ فرهنگی»
ایران دورت بگردم - پرواز بر فراز ایران از مشهد تا تهران
ایران دورت بگردم - بدرقۀ پاییز در درۀ وسیه 2
ایران دورت بگردم - بدرقۀ پاییز در درۀ وسیه 1
یادداشت روز - 50 درصد تمام، حتا نه «یک سانتیمتر» کمتر
آلودگی هوا در تهران امروز + عکس
سرای افشار عرصه کاخ گلستان را شکست - کاخ گلستان هم چنان در معرض خروج از ثبت جهانی
شمارهٔ 95 و 96 مجلۀ بخارا (جشن نامۀ سایه - هوشنگ ابتهاج) منتشر شد
واژگان فارسی ابن سینا و تأثیر آنها در ادبیات
لغات و اصطلاحات علمی عربی، تا زمان ابن سینا استقرار نداشت و هرکس به سلیقه خود – رسا یا نارسا- کلماتی را استعمال می کرد؛ ولی از زمان شیخ اصطلاحات استقرار یافت و هرچه را او در کتب خود به کار برد برای اخلاف به منزله لغت و اصطلاح رسمی شد و حکم لغات موضوعه را یافت. برخی از این اصطلاحات از پیشینیان است که شیخ با انتخاب و استعمال آنها، موجب رواج آن کلمات گردید و برخی دیگر ساخته خود اوست. خواجه رئیس همان گونه که در مصنفات عربی خود به توسعه لغات و اصطلاحات زبان عربی خدمت کرده، در آثار پارسی خویش نیز موجب وسعت دامنه لغات فارسی و مورد استعمال آنها شده است. اینک دانشنامه او برای ما گنجینه ای است از اصطلاحات حکمی. دنباله نوشتار
غائله آذربایجان در مقام بخشی از یک بحران جهانی - استاد کاوه بیات
یکی از عوامل مؤثر در پیشرفت این سیاست جدید دولت و فروپاشی سریع تشکیلات برکشیده روسها در تبریز و مهاباد، فقدان حداقلی از مشروعیت و حمایت مردمی بود. به رغم یک تهیه و تدارک گسترده در طول پنج سال حضور نیروهای نظامی و امنیتی روسیه شوروی در بخشهای شمالی ایران، آنگاه که در آذرماه 1325 زمینه رویارویی فراهم آمد در بسیاری از نقاط تمرکز دموکراتها، از میانه و تبریز گرفته تا خوی و ارومیه و... از یکی دو روز پیش از رسیدن نیروهای اعزامی، مردم خود وارد عمل شده و بساط فرقه را در هم پیچیدند. درواقع واحدهای نظامی پس از استقرار در آن حدود جز جلوگیری از آشوب و اغتشاش و اعاده انتظام، وظیفه دیگری پیش روی نیافتند. دنباله نوشتار
کیخسرو عالیترین نماد حماسی - اسطورهای و جایگاه او در ادب عرفانی
مرز میان « لودگی » و « طنزگویی » کجاست ؟
مرز میان «لودگی» و «طنزگویی» کجاست؟
سدها؛ آب برای کشور، یا نان برای خواص؟! با نگاهی به سد منگل
کشتار پلنگان ایران؛ چه باید کرد؟!
اخلاق اسلامی در شاهنامه فردوسی
انتقاد رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی از تمسخر واژههای فرهنگستان
قتل عام درختان پارک جنگلی توشن
یک نرم افزار برای برگردان خط سیریلیک به خط فارسی (گفتگو با مهدی حجتی فهیم)
انتشار شمارۀ سوم فصل نامۀ «ایران بزرگ فرهنگی»
تارنمای فصل نامۀ «ایران بزرگ فرهنگی»
پیوندهای همسان ایرانیان و تورانیان
در دهه آینده برگزار میشود/ همایش «سعدی، صلح، انساندوستی و سفر» در پایتخت های اروپا
فرقه دموکرات نتیجه شکست پیشهوری در عرصه سیاست ملی
آلودگی هوای تهران؛ راه هایی ساده برای یک معضل پیچیده
همچنین بخوانید پیشنهادهای ناصر کرمی را در: ایرن
یادداشت روز ( شماره 119 ) - شرمتان باد
یادداشت روز ( شماره 116 ) - پیروزی مطلق ؟!
پیروزی بزرگ
روز تاریک تاریخ ایران
پرونده شنیداری هفتمین همایش دریای مازندران (کاسپیان) را از اینجا بارگذاری کنید.
پرونده شنیداری نشست 61 گفتگو روی میز خاورمیانه
پرونده شنیداری نشست 60 گفتگو روی میز خاورمیانه
«آموزش زبان مادری»، آری «آموزش به زبان مادری»، نه
آیا در ایران هوای پاک خواهیم داشت؟
داستان های شاهنامه - مجتبی مینوی
مجموعه میراث جهانی پاسارگاد به عنوان پایلوت فعالیت سازمان های مردم نهاد
گزارش «دومین کنفرانس حقوق بین الملل تهران درباره ی جنایات هسته ای»
بازار بزرگ تبریز - بخش دوم و پایانی
ماجرای ساخت مجسمه میدان دربند چیست؟
مهاباد؛ جلوهای از جاذبههای طبیعی و تاریخی
«کتله خور» طولانیترین غار افقی خاورمیانه شد
جبر و اختیار- دیدگاههای عرفانی - دکتر اصغر دادبه
به ایران بیندیشیم - دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن
ویولن نواز چکمه پوش - درباره سرپاس مختاری، موسیقی و جریان های هنری روزگار
آشنایی با ایران شناسان - احمد تفضلی
اطلاعاتی پیرامون ویژگیهای فردی آموزشی و حرفهای دکتر روزبه زرینکوب
خاطرهبازی جمعی از مردی که در یادها ماند - ۱۷ دی سالروز درگذشت جهان پهلوان تختی
دو دیدگاه - دو یادداشت مختلف و منتقد یکدیگر - کودتای 28 امرداد و نقش آمریکا و انگلیس
محمدبقایی ماکان: ایران؛ موتور محرکه زبان فارسی منطقه / کتاب های ضدایرانی از ارشاد مجوز چاپ گرفته اند
آنچه تُرک ها در مورد مولانا نمی دانند
تاثیر جنبش های سیاسی منطقه ای بر روایت های فرهنگی- تاریخی کردها
جمهوری آذربایجان در دایرة المعارف بزرگ اسلامی
نقد «نقاشی ایران از دیر باز تا امروز» در شماره 185 کتاب ماه هنر
کشتار پلنگان ایران؛ چه باید کرد
میراث فرهنگی در هفته ای که گذشت - از بنای رو به تخریب در اهواز تا تخریب مانع احیای عودلاجان
دانشجویان هنر در قزاقخانه - خطر ریزش ساختمان تاریخی
در زمستان، حامی حیات وحش باشیم!
مراســــــم بیســـــت و یکمین بزرگـــــداشت پروفســور حسابی
اوضاع سياسي خليج فارس به هنگام اشغال پرتغال
کوله بار پرسه زنی برای تور کارتن خوابی..
آسیبشناسی قانون حفظ آثار ملی و قوانین جدید
تجمع جمعی از دوستداران حیوانات و محیط زیست در اعتراض به شکار حیات وحش
تخریب محوطههای تاریخی شهرستان شوش توسط حفاران
نقدی بر ایده تشکیل فراکسیون زاگروس(توازن)؛ یادداشتی از دکتر مجتبی مقصودی
آذری بودن باعث افتخار است آذربایجانی تُرک نیست
پروین اعتصامی از نظر بهارِ شعر
محمد درویش: معرفی یوز بر پیراهن تیم ملی یعنی ما خشونت طلب نیستیم
مدیرکل دفتر آموزش سازمان محیط زیست: فیفا طرح یوزپلنگ آسیایی را پذیرفت
اطراف حریم درجه یک نقشبرجستهها فنس بکشند
لاشه نهنگ 40 تنی در کنارک کشف شد - شناورها قاتل پستانداران عظیم الجثه
صدای میخ و اره درخانهای که پروین عروسشد
زیستگاه برفی به جهنمی برای حیوانات تبدیل شد - شکارچیان و سرما در کمین حیوانات وحشی
برف سنگین کمر ۹۰ درصد از درختان اکالیپتوس شیراز را شکست
مدیرکل امور پایگاههای میراث جهانی کشور: اداره کاخ گلستان و باغهای ایرانی با چارچوب پایگاه جهانی
پیگری درباره انتشار یک خبر؛ آیا بین تخت جمشید و پاسارگاد دهکده قرآنی – گردشگری احداث میشود؟
عضو هیات علمی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی خبر داد: کشف دو دهانه و دو ردیف پلکان در پل تاریخی آق قلا
در رقابت تنگاتنگ ارمنستان و اران: نان لواش از سوی ارمنستان جهانی میشود
آثار تاریخی ممسنی فارس در معرض نابودی قرار دارند
تخریب جنگلها به بهانه توسعه - ابر، جادهای که مقصدش منافع شخصی است
دومین گورستان بزرگ جهان اسلام بیدفاع مانده است!
شاهکار معماری ایران در قرن سیزده را دیدهاید؟
زخمه برجان - سیانور و ارسنیک جان سازندگان ساز را تهدید می کند
پرندگان به دریاچه ارومیه میروند و میمیرند
معروفترین مجسمههای ایران را چه کسی ساخته است؟
یادی از عباس یمینی شریف در سالگرد درگذشتش
در نخستین همایش بین المللی اسناد ایرانی: حفظ اسناد به مثابه حفظ هویت و فرهنگ کشورهاست
فراخوان راه شاهنامه - سامانه گردآوری امضاء
خبرهای فرهنگی - مجله افراز شماره نهم
فرمان کوروش بزرگ بر اولین نقشه طلایی ایران
ایجاد اتحادیه کشورهای فارسیزبان ضروری است
انجمن افراز در سال 1384 خورشیدی
انجمن افراز در سال 1387 خورشیدی
فاجعه زیست محیطی دریاچه ارومیه، در خلیج فارس تکرارمی شود؟
جمهوری آذربایجان در دایرة المعارف بزرگ اسلامی
رموز حمزه و ماجراهای عمرو عیار
دانشجویان روزنامه ای کار می کنند
تداوم نفرت پراکنی های قومی هفته نامه«دعوت» در قالب تارنمای «درنا نیوز»
ايران در انتظار بيابان زاگرسي - 18 میلیون اصله درخت بلوط باید قطع شود
مرگ پرندگان مهاجر در تالاب میقان
افتتاح نمایشگاه دایناسورها از آغاز تا انقراض
یک نرم افزار برای برگردان خط سیریلیک به خط فارسی (گفتگو با مهدی حجتی فهیم)
از دفترهای پیشین - درویشی یا توانگری؟
نگاهی به تمثیل «پروانه و شمع» در اشعار عطار
آخرین واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در حوزههای ورزش، گردشگری و جامعهشناسی
به مناسبت درگذشت دکتر سیدجعفر سجادی - سرمشقی برای نسل جوان
برای اولین سالمرگ همایون خرم، آخرین یادگار «ابوالحسن صبا»
نگاهی به شعر ملکالشعرا بهار - پروفسور فضلالله رضا ـ بخش چهارم و پایانی
امام حسین(ع) از نگاه مولانا جلالالدین بلخی
تمبر کشور هندوستان به مناسبت بزرگداشت کوروش بزرگ
آب و محیطزیست، ۲مشکل کلیدی کشور
در 40 سال اخیر تنها شش سال پُرآب داشتهایم!
بیش از 160 هزار چاه غیرمجاز در کشور وجود دارد
تغییرآب وهوا و رشدجمعیت دو عامل تداوم خشکسالی تا سال 2100
اعتراضات مردمی به ثمر نشست؛ سازمان محیط زیست مخالفت قطعی خود را با معدن مس دره زرشک اعلام کرد
ایران رتبه دهم تولید گازهای گلخانه ای و رتبه هشتم شهرهای آلوده جهان
یلدا شب زاده شدن «مهر» است - طولانی ترین انتظار برای دمیدن خورشید
یلدا بهانهای برای یک دقیقه بیشتر کنار هم بودن
فهرست پایاننامههای حوزۀ شاهنامهپژوهی
معرفی مهمترین کتابهای آموزش زبان فارسی (زبان اول و دوم)
آشنایی با کتاب «آران، نه آذربایجان؛ ترک زبان، نه ترک»
کتابشناخت - مجلهٔ افراز شماره نهم
انتشار کتاب «ارجنامه دکتر سید محمد دبیرسیاقی»
انتشار مجله انشا و نویسندگی شمارۀ 36
انتشار نامۀ فرهنگستان ـ شمارۀ 49
فرهاد فخرالدینی: نگران درختهایی هستم که بریده میشوند
معرفی 4 تن دیگر از مفاخر ایرانی در یونسکو
راهآهن اهواز از نگهداری بنای تاریخیاش ناتوان است
به مناسبت هفته هوای پاک؛ اگر قلبها برای وطن بتپند، قلبی از آلودگی هوا نخواهد گرفت!
پرندگان باغ پرندگان شیراز یخ زدند
کشف لاشه سوخته یک قلاده پلنگ در گچساران
شلیک به یک گوزن زرد ایرانی در پارک پردیسان
نامه پويش (کمپین) نجات گوشتخواران بزرگ ایران
عامل تخریب مجموعه تاریخی بابک شناسایی شد - برخورد استاندار با تخریب کنندگان
نقش بارانهای اسیدی در فرسایش تخت جمشید - مرگ خاموش میراث 2500 ساله
سایه خانههای تاریخی از شهر اصفهان کوتاه میشود؟
اعتراض دوستداران طبیعت به روند روز افزون کشتار حیات وحش
در نتیجه تحقیقات متخصصان ایرانی و فرانسوی مشخص شد؛ مردان نمکی انگل داشتند
از طرح تخریب کامل خانه نایب تا مرگ غارهای باستانی!
کاهش ضریب هوشی کودکان به دلیل افزایش آلودگی هوا
توقف ساخت و ساز غیرمجاز در حریم تپه تاریخی قلعه حسرت قزوین
شهر- موزه عودلاجان عقیم میماند؟
افتتاح پیکر بیدر و پنجره پروژه بزرگ تهران
فیفا طرح یوزپلنگ ایرانی را تایید کرد
طرح تخریب کامل خانه نایب در دستورکار بانک سپه قرار گرفت
نابسامانی فدراسیون فوتبال، گریبان یوز ایرانی را خواهد گرفت
زیست محیط ایران، قربانی سوداگری
چه کسانی به خانه «شعبان بیمخ» رفتوآمد دارند؟
مخالفت فیفا با درج نشانواره (لوگوی) یوز آسیایی روی پیراهن تیم ملی
تنها اثر زندگی مردم عصرآهن در پایتخت - چه بلایی سر آثار ۳ هزار ساله فرودگاه امام آمدهاست؟
مرمت موذنه مناره مسجد جامع قزوین بدون جمعآوری داربست بهپایان رسید
حذف نام «آریایی» از نقشه گوگل؛ بار دیگر اماراتیها برای تغییر تاریخ، گوگل را خریدند!
هشتاد درصد آب دریاچه ارومیه خشک شده است
زنگ زورخانهها برای جهان پهلوان تختی در خوی بصدا در آمدند
در حمام تاریخی گلشن بسته ماندهاست!
اهالی روستای امام ده، مخالف واگذاری زمین های ملی هستند - مراتع جنوب میانکاله در خطر واگذاری
اراده ملی؛ حلقه مفقوده نجات دریاچه ارومیه
نخالههای ساختمانی و ضرورت بازیافت آن - زخم نخالههای ساختمانی بر چهره طبیعت
مقاله ویژه - منشاء ریزگردها: پیشگیری، راهحلها
بررسی اهمیت و مشکلات تالابهای ایران
ساخت جاده ابر توجیه اقتصادی ندارد
«دارالفنون» دوباره نفس میکشد؟
از پوریای ولی تا تختی؛ اسطورهها سرپناه ندارند
حیوانات چگونه خود را گرم میکنند؟
آسیبشناسی قانون حفظ آثار ملی مصوب ۱۳۰۹؛ چگونه قوانین تیشه به دست تخریبگران میراث فرهنگی میدهند!
یک خانه تاریخی دیگر در اردکان یزد تخریب شد!
گچبریهای ساسانی سیمره پیدا شدند!
خانه تاریخی اربابی زبالهدانی شد!
بیش از ۱۰۰ غار تاریخی گیلان در معرض تهدید هستند
«میرک» سمنان، بزرگترین منطقه میراثی ایران
کاربردی بودن، شاخص صنایع دستی خراسان جنوبی است
روزگار «میرملاس» این روزها دیدن ندارد - گنجینه ای ویران که تاسف گردشگران را برانگیخت
مطالعه استخوانهای غار تاریخی شاهپور در هاله ای از ابهام - نتایج مطالعات اعلام شود
محراب تاریخی مسجد النبی قزوین تخریب شد
یک استاد دانشگاه: وضعیت پایداری و ایستایی طاقبستان بدتر شده است
یک کتیبه تاریخی در شهرستان رستم کشف شد - آغازمطالعه متن کتیبه
جستجوی عصر حجر در بیابانهای سمنان
کشف اشیاء عتیقه با قدمت حدود 3000 سال در مازندران
عمارت بدیع الحکما را نجات دهید
یادگارهایی از کاروانهای جاده ابریشم - صنایع دستی استان سمنان
اندرونی باغ ارم زباله دانی و انبار شد
«جواد قریب» مردی که مسوولانه به محیط زیست می نگرد
خشکیدگی درختان در نواحی جنوبی و معتدل لرستان در حال گسترش است
کشف آثار فرهنگی عصر مفرغ در تپه علی آباد بوکان
مسجد جامع شوشتر قربانی چند مدیریتی
تشنگی زاینده رود با گلاب رفع نمیشود
تاریخی که از زیر آب بیرون کشیده شد - اینجا می توانست تیسفون دیگری باشد
جنگ محیط بانان و شکارچیان در سرمای سوزان دنا - یک لشکر هم برای حفاظت از دنا کم است
فرصت 24 ساعته برای نجات دوقلاده از با ارزشترین گونههای نادر پلنگ کشور
سودجویان در کمین مرموزترین زیبای طبیعت - گربه پالاس پس از مدتها در چنگال شکارچیان پیدا شد
کابوس تخریب دوباره به شهر بادگیرها بازگشت - بلدوزرها بار دیگر به جان بافت تاریخی یزد افتادند
پلنگ مجروح تنکابنی قطع نخاع کامل شد
ابطال حق مالکیت دولت بر اموال زیرخاکی، بستر غارت و نابودی شواهد تاریخی را فراهم میکند
۱۸ تپه و محوطه باستانی کردستان در معرض غرقشدگی سد تالوار!
نگاهی به وضعیت گل افشانهای گلستان - سایه سنگین زبالهریزها بر گل افشانهای گلستان
وضعیت محیط زیست کوهستان رضایت بخش نیست
لرزه هواپیماهای خصوصی بر اندام تختجمشید - وسوسه درآمدهای سیاه پشت پلکهای میراثفرهنگی
شرایط برای ثبت جهانی شهرسوخته فراهم است
بافت تاریخی میبد در خطر: یک چهارم از مجموعه تاریخی بابک در میبد بهطور کامل تخریب شد
مسجد جامع عتیق بیش از 470 سقف دارد
مرگ دهمین پلنگ در سال جاری؛ توله پلنگ گچساران به دلیل خونریزی تلف شد
دستگیری حفاران غیرمجاز در حین حفاری آثار تاریخی دامغان
کاشی ایرانی؛ هنری که فراموش میشود؟
کسی که فکر تخریب بافت یزد را دارد، باید توبه کند
آب قنات 150 ساله ریگان در زمستان هم گرم است
چوب حراج بر پیکره مشهورترین خانه روستایی جهان در کجور
فاضلاب صنایع به زمینهای کشاورزی اصفهان سرازیر میشود
یک جفت گورخر آسیایی میهمان دره باغ بوانات فارس شدند
داوود هرمیداس باوند؛ غفلت ایرانیان رابه پای ارانیها مگذارید!
دشت تهران هر روز 1 میلیمتر فرو میرود! ثبت بالاترین نرخ فرونشست جهان در جنوب پایتخت
خلیج فارس به «دریای داخلی شیعی» تبدیل می شود
کاخ گلستان به درد میدان نقش جهان اصفهان مبتلا می شود
بیتوجهی به بافت تاریخی یزد ادامه دارد - امیرچخماق همچنان در قرق جگرکیها و متکدیها
میراث فرهنگی در هفتهای که گذشت - تفاوت ارگ بم و کاخ گلستان
با حیات وحش مصدوم عکس یادگاری نگیرید!
نابودی زیستگاههای پرندگان (کارتونی از داوود احمدی مونس)
رابطه سرمای هوای فارس با خشکی دریاچه ها - اختلاف دمای شب و روز حاکی از کویری شدن فارس است
سرای افشار عرصه کاخ گلستان را شکست - کاخ گلستان هم چنان در معرض خروج از ثبت جهانی
چوگان، بازی شاهان صفوی در میدان نقش جهان اصفهان
ساخت کیف به جای زین در آذربایجان غربی
انگشترسازی، صنایع دستی محبوب در قم
چارهای برای طوفان در عودلاجان اندیشیده شود
نجات 11 لاک پشت دریایی در معرض انقراض
هیچ موزهای در کشور کاملا استانداردسازی نشده است
سازمان میراث فرهنگی برای مرمت موزه صنعتی اقدام کند
آرامگاه «ملکالمتکلمین» و «صوراسرافیل» از کی فراموش شد؟
کمک مالی برای قوهای مهاجر تالاب سرخرود
مرگ بلوطها دست سفره های زیرزمینی را خالی کرد - بحران آب از تبعات تخریب طبیعت
چرا خورشید را زرد می بینیم - تصویری از رنگهای مختلف تنها ستاره ما
گِردِهمایی دوست داران زیست بوم - با ساخت سد سیوند، دریاچه بختگان خشک شد
زباله، جنگلهای نور را تهدید میکند
قلعه هزار درب، در حفاظت یا اسارت؟
پس از حدود 15 سال از شرایط بحرانی دریاچه - برفی سنگین دریاچه ارومیه را سفیدپوش کرد
پس از استهبان و لرستان، پلنگکشی به بافق رسید؛ مرگ سومین قلاده پلنگ در آذرماه
فرجی: 300 اصله چوب آلات جنگلی قاچاق در صومعه سرا کشف و ضبط شد
یادداشتهای پزشکان درباره مصدومان شیمیایی جنگ تحمیلی
تناقضگوییهای هرودوت پس از 2500 سال آشکار شد