زیست بوم

آلودگی هوا در تهران امروز + عکس

نیکو گرشاسبی‌نیا

تهران امروز شهری است که علی‌رغم تمرکز زیاد مراکز تجاری، موسسات، سازمان‌ها و مراکز تفریحی و رفاهی؛ دچار معضلاتی است که زندگی و سلامت تهرانی‌ها را تهدید می‌کند. زندگی در تهران دغدغه‌ها و جذابیتهایی دارد که کمتر کسی در این میان به مضرات زندگی در این مکان توجه می‌کند. وجود مدارس و موسسات آموزشی برای ارتقای علمی، مراکز متعدد تجاری جهت خرید، بزرگراههای بسیار جهت تسهیل رفت و آمد، مراکز تفریحی و رفاهی .... همگی از جذابیتهای فریبنده تهران است که سالهاست جمعیت زیادی از سایر شهرها به سمت خود می‌کشد. امروز یکی از معضلات بحرانی شهر تهران راهبندان و در نتیجه آلودگی بیش از اندازه‌ای است که زنگ خطری برای همه مردم و مسئولین محسوب می‌شود. طرح زوج و فرد از درب منازل، تعطیلی مدارس و مهدکودک‌ها، بیماریهای تنفسی در افراد، تشدید بیماریهای میانسالان از جمله وقایعی است از این بحران ناشی می‌شود.

در بررسی این بحران می خواهم به سالها بیش باز گردم و مسئله‌ای به نام مهاجرت را بررسی کنم. مسئله مهاجرت از سایر شهرها به تهران مسئله ای بود که سالها بیش به صورت گسترده صورت گرفت. طوری که عنوان بسیاری از سریالها و برنامه های تلویزیونی شد. این مسئله سالها ادامه داشت. مسئله مهاجرت در سالهای بعد از جنگ تحمیلی بیشتر شد. شاید بتوان گفت که در آن زمان که آثار جنگ در بسیاری از شهرها مشهود بود و ایران از خیلی جهات در مضیقه قرار داشت، مسئله مهاجرت به شهری چون تهران امری طبیعی و شاید بهترین گزینه بود. اما بد نیست که به این نکته توجه کنیم که بعد از آنکه ایران به آبادانی نسبی خود بازگشت چه کردیم؟ آیا به شهرها در حد شایسته رسیدگی کردیم تا ساکنین شهرها ایران بتوانند نیازهای خود و فرزندان خود را در شهر خود برطرف کنند؟ خیر قدم بعدی ما آن بود که تمرکز تمامی ملزومات زندگی، وسایل و اماکن را در تهران قرار دادیم و از رسیدگی به سایر شهرها بازماندیم. با توسعه تهران ، فاصله و شکاف بین تهران و سایر شهرها بیشتر شد و بدین صورت انگیزه ماندن در شهرهای ایران در میان ساکنان شهرها کمتر و کمتر شد و در نتیجه جمعیت بیشتری وارد تهران شدند. تا این مرحله ما جمعیتی را که باید در چندین شهر ایران گسترده باشد در تهران جمع کردیم. طبیعی است که این جمعیت نیازهایی را با خود به همراه آوردند. در برآورده کردن این نیازها از گسترش سایر شهرها مانده و تهران را بیش از بیش ساختیم. ابتدا خانه های سنتی را ویران کرده و بجای آنها آپارتمان ساختیم تا افراد بیشتری در تهران ساکن شوند. بعد نوبت خراب کردن باغ‌های متعدد در سطح تهران بود. درختان را از جای درآورده و بجای آنها برج و بارو کاشتیم. چشمه های بسیاری را خشک کردیم تا بتوانیم مترو بسازیم. اگرچه در این مسیر ظاهر تهران را شهری تر و شهری تر ساختیم اما از یک سو منابع طبیعی و از سویی دیگربا ویران کردن خانه ها و خیابانها قدیمی شهر، فرهنگ ایرانی را از میان بردیم. جمعیت هر منطقه از تهران را صد برابر کردیم و به این صورت راهبندان (ترافیک) را سنگین تر و سنگین تر کردیم. اگر چه داشتن ماشین خوب است و نشانگر شهرنشینی است اما با رشد و توسعه صنایع خودرو و فروش ماشین دود بیشتری را به کام تهرانیها دادیم. با دادن مجوزهای بسیار زیاد روند رشد و توسعه سازندگی منازل و مراکز تجاری را بیش از بیش کردیم. امروز آسمان تهران از همیشه غبارآلوده تر است. امروز تهرانیها از همیشه بیشتر به مرگ و بیماری نزدیک شده اند. امروز نتیجه توسعه و شهرسازی بی‌رویه را در غبارهای مرگبار اطرافمان می بینیم. حال که به این درد دچار شدیم باید چه کنیم؟ آیا صرفا استفاده از طرح ترافیک، طرح زوج و فرد، اسقاط کردن خودروهای دود ساز، تغییر کارخانه ها به خارج از تهران، اجبار معاینه فنی برای خودروها و... کافی است؟ تمامی این تصمیمات به صورت مقطعی ممکن است مشکل امروز را حل کنند اما در دراز مدت مفید فایده نخواهند بود. همانطور که در بسیاری از مقالات آمده و مسوولین نیز بارها تکرار کرده اند این طرح به دست تمام مردم ایران اعم از مسوولین و مردم باید حل شود. طبق آمارها در هر دوران بحران آلودگی شدید هوا چندین نفر جان خود را از دست داده و یا به امراض تنفسی دچار می شوند و متاسفانه این مهم نشانگر آن است که وقت زیادی برای حل و فصل این معضل نداریم.

• < قبلی
• بعدی >